Κάθε άνθρωπος που αναλαμβάνει τη διδασκαλία σε αγωνιστικά τμήματα παμπαίδων, παγκορασίδων, παίδων ή κορασίδων, έχει έναν δικό του τρόπο σκέψης για το μπάσκετ.

ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ

    Η άμυνα ζώνης είναι μία αμυντική τακτική με διαφορετική προσέγγιση από την άμυνα του man to man.

Η λογική της εφαρμογής της, στηρίζεται στην ικανοποιητική κάλυψη του χώρου, τόσο μέσα στο «ζωγραφιστό» όσο και στην κάλυψη των χώρων των περιφερειακών παικτών.

Στο σύγχρονο μπάσκετ θεωρείται εναλλακτική λύση όταν δεν αποδώσει η άμυνα man to man, που θεωρείται βασική επιλογή των προπονητών.

 Είναι επίσης, πιο συμπαγής άμυνα σε σχέση με την προσωπική και όλοι οι παίκτες κινούνται σε σχέση με την κίνηση της μπάλας και των κινήσεων που εφαρμόζουν μέσα στο χώρο οι επιθετικοί παίκτες.

Ο προπονητής Danny Miles με θητεία στο  Oregon Tec με περισσότερες από 1000 νίκες στην καριέρα και 2^ος στην κατάταξη NCAA/NAIA των αντρών, προτείνει την τοποθέτηση στο κέντρο μία αμυντικής διάταξης ζώνης, ενός πολύ καλού χειριστή της μπάλας.

Σύμφωνα με τη φιλοσοφία του και σε αντίθεση με άλλους προπονητές που τοποθετούν έναν ψηλό παίκτη στο χώρο της ελεύθερης βολής απέναντι από το καλάθι, εκείνος θεωρεί ότι ένας καλός χειριστής της μπάλας, ανεξάρτητα από το ύψος του, θα δημιουργήσει ευκαιρίες σκοραρίσματος απέναντι στην άμυνα ζώνης.

Θεωρεί ότι με τον καλό χειρισμό θα μπορέσει να προσποιηθεί και να εκτελέσει με ντρίπλα προς το καλάθι, προσπερνώντας ακόμη και ψηλότερους αντιπάλους.

Επίσης, θεωρεί ότι σε αυτήν τη θέση, οι ψηλότεροι παίκτες έχουν δυσκολίες στο σκοράρισμα και στην επιλογή της επόμενης πάσας.

Ένας ακόμη προπονητής από το Τexas, ο coach Steve Gomez θεωρεί αποτελεσματική την επίθεση εναντίον ζώνης από την τελική γραμμή, τοποθετώντας έναν τουλάχιστον παίκτη στην γωνία. Από εκεί θα μπορέσει να κινηθεί προς το καλάθι και να δεχτεί μία πάσα και να εκτελέσει κάτω δίπλα στο καλάθι.

Ο Coach Ken Sartini θεωρεί ως πιο απλή μέθοδο εναντίον ζώνης, να τοποθετούνται οι παίκτες στα κενά της ζώνης.

Στο μπάσκετ, πολλές φορές τα πιο απλά πράγματα, δίνουν τις καλύτερες λύσεις.

Ο Coach Trevor McLean θεωρεί ως πιο αποτελεσματική την εκτέλεση από την περιφέρεια όταν η ομάδα διαθέτει καλούς σουτέρ.

Όμως, στην περίπτωση μας, σε παιδικές ομάδες αγοριών και κοριτσιών, ιδιαίτερα σε ανοικτά γήπεδα, οι ομάδες που αμύνονται με άμυνα ζώνης 2-3, παίζουν κλειστά και δίνουν έμφαση στην κάλυψη του χώρου μέσα στο ζωγραφιστό!

Η φιλοσοφία των προπονητών που επιλέγουν την κατάχρηση στην εφαρμογή της άμυνας ζώνης

Με την  σκέψη στο μικρότερο σκοράρισμα των αντιπάλων, κάποιοι προπονητές ξεγελούν τους γονείς και τα παιδιά, για τις ικανότητες που βελτιώνουν μέσα στην εκμάθηση του αθλήματος.

Πείθουν τα παιδιά ότι πρέπει να μάθουν όλα τα αμυντικά συστήματα ζώνης γιατί έτσι θα γίνουν καλύτεροι παίκτες…

Άλλοι θεωρούν ότι είναι πιο εύκολο χρονικά να προετοιμάσουν ομάδες νεαρών καλαθοσφαιριστών, διδάσκοντας άμυνα ζώνης, καλύπτοντας ίσως και δικά τους κενά στην διδασκαλία του man to man.

Άλλοι πάλι θεωρούν ότι έχουν έναν κακό ή  κακούς παίκτες στις μικρές ηλικίες και προσπαθούν να τους «κρύψουν» με την συνεχή τακτική της άμυνας ζώνης. Θεωρούν ότι δεν θα παίξουν ποτέ καλύτερο μπάσκετ σε μεγαλύτερες ηλικίες, οπότε ας έχουν να θυμούνται κάποιες νίκες από την παιδική τους πορεία στην καλαθοσφαίριση.

Αυτοί επιλέγουν ως κύριο σκεπτικό το αποτέλεσμα στα παιχνίδια, από την βελτίωση των παιδιών, με διδασκαλία σε θέματα που πρέπει να διδαχθούν.

Άλλοι πάλι θεωρούν ότι η άμυνα ζώνης ταιριάζει στο στυλ της ομάδας τους. Έτσι, τα παιδιά τους δεν θα έχουν ποτέ την δυνατότητα να παίξουν αποτελεσματικά το man to man σε μεγαλύτερα ηλικιακά στάδια.

 Σε κάποια μάλιστα τουρνουά, επιτρέπουν την άμυνα ζώνης στη δεύτερη φάση, θεωρώντας τις ομάδες που προκρίθηκαν ως ικανότερες να παίξουν εναντίον ζώνης. Σε κάποια άλλα τουρνουά την επιτρέπουν μόνο στο 2^ο ημίχρονο, σαν όπλο για την ανατροπή του σκορ, για να αποκτήσει το παιχνίδι ενδιαφέρον…

 Μία ακόμη αποτελεσματική μέθοδος, είναι η ταχύτητα της ομάδας στο επιθετικό τη τρέξιμο από το ένα καλάθι στο άλλο. Προσπαθεί η ομάδα που επιτίθεται, να προλάβει τις τοποθετήσεις των αμυνομένων συνδυάζοντας το γρήγορο τρέξιμο των παικτών που δεν έχουν τη μπάλα αλλά και τον γρήγορο χειρισμό της από τον παίκτη που έχει τη μπάλα.

Οι προσποιήσεις στις πάσες χρειάζονται για να ξεγελάσουν τους αμυνομένους. Ιδιαίτερα σε σημεία που ένας αμυντικός «εγκλωβίζεται» ανάμεσα σε δύο επιτιθέμενους πιθανούς παίκτες που θα δεχτούν πάσα, η προσποίηση μπορεί να ελευθερώσει αποτελεσματικά τον έναν από τους δύο επιτιθέμενους.

Ένα ακόμη δύσκολο μέρος της επιθετικής διδασκαλίας στις μικρές ηλικίες, είναι οι γρήγορες πάσες που θα μετακινήσουν τη μπάλα με ταχύτητα απέναντι στην άμυνα ζώνης.

Ένα σημαντικό παιχνίδι που πρέπει να παίζεται σχεδόν καθημερινά στις προπονήσεις, είναι το διπλό χωρίς δικαίωμα ντρίπλας. Η κατάσταση αυτή μπορεί να επιμερίζεται και σε ασκήσεις με παιχνίδια 3 με 3 , 4 με 4 .

Μπορείτε να ζητήσετε από τα παιδιά να ρισκάρουν στο διπλό χωρίς δικαίωμα ντρίπλας και μέσα σε 2 δευτερόλεπτα να έχουν προσπαθήσει για την επόμενη πάσα.

Μία ακόμη καλή περίπτωση είναι η δημιουργία πλεονεκτήματος σε σωματικά προσόντα, μετακινώντας έναν παίκτη σε θέση ενός αμυνομένου που μειονεκτεί.

Με τακτική υπερφόρτωσης σε επιλεγμένη περιοχή, οι αμυνόμενοι θα μετακινηθούν για να καλύψουν αδυναμίες τους και θα προκύψουν ευκαιρίες για διεισδύσεις και πάσες σε ελεύθερους συμπαίκτες.

Τα screens εναντίον αμυνομένων της ζώνης, αποτελούν μία ακόμη καλή τακτική, ιδιαίτερα όταν ο αμυνόμενος που δέχεται το screen δεν έχει συμπαίκτη να τον καλύψει. Έτσι, ένα ελεύθερο σουτ μπορεί να δημιουργηθεί.

Μία ακόμη περίπτωση να έχεις σκοράρισμα εναντίον ζώνης, είναι η προσπάθεια των παικτών για επιθετικό ρημπάουντ.

 Σε κάθε περίπτωση που ένας παίκτης κινηθεί στην σωστή κατεύθυνση, γνωρίζοντας την επιλογή του σουτ που ψάχνει η ομάδα, θα μπορέσει να πάρει στην κατοχή του τη μπάλα και να έχει μία ακόμη προσπάθεια για σουτ. Πολλές φορές τα παιδιά που παίρνουν το επιθετικό ρημπάουντ, ιδιαίτερα σε air ball σουτ, δεν εκτελούν άμεσα για την επίτευξη καλαθιού. Ο χρόνος της επίθεσης δεν έχει ανανεωθεί και με την κόρνα της γραμματείας να ηχεί, χάνουν το πλεονέκτημα μίας ακόμη επιθετικής ενέργειας.

Μία ακόμη πιθανότητα να απαλλαγεί η ομάδα από την άμυνα ζώνης των αντιπάλων, είναι να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά όλα της τα όπλα σκοράροντας  ικανοποιητικά στις πρώτες της επιθέσεις. Αυτό θα αναγκάσει ενδεχομένως τον αντίπαλο προπονητή, να αναθεωρήσει τα πλάνα του και να αλλάξει την άμυνα σε man to man.

Καλό είναι στις εβδομαδιαίες προπονήσεις, να περιλαμβάνεται η επίθεση εναντίον ζώνης στις μικρές ηλικίες. Αν περάσουν προπονητικές μονάδες χωρίς την τακτική εναντίον ζώνης, τότε τα παιδιά θα έχουν ξεχάσει βασικά στοιχεία της τακτικής. Προγραμματίστε λοιπόν την τακτική σας, ώστε σε επιλεγμένες προπονήσεις να υπάρχει η επιθετική τακτική εναντίον ζώνης για περίπου 15 με 20 λεπτά.

Επιλέξτε τους αποτελεσματικότερους περιφερειακούς σας σουτέρ. Προετοιμάστε τους σε επιλεγμένες ασκήσεις να εκτελούν αποτελεσματικά αρκετά σουτ. Αυτοί θα αποτελέσουν μία καλή επιλογή όταν όλες οι άλλες λύσεις δεν δώσουν σκοράρισμα. Όμως, κρατήστε τον έλεγχο της χρήσης των σουτ. Υπάρχουν περιπτώσεις και μεγάλων ομάδων που έχουν «σπάσει» τα καλάθια σε άσχημες βραδιές.

Επίσης, αλλάξτε την άμυνα σας σε πιεστική τακτική ώστε με κλεψίματα της μπάλας, να έχετε περισσότερες καταστάσεις εναντίον μη οργανωμένης άμυνας. Αλλάξτε με την πίεση το ρυθμό του παιχνιδιού και φέρτε το παιχνίδι στα μέτρα σας.

Δημιουργήστε ένα play, εναντίον της ζώνης, που ταιριάζει στα προσόντα των παικτών σας.

Μία δεύτερη επιθετική προσπάθεια που χρησιμοποίησα από το 2005 και μετά, έχει ως σκεπτικό, την προσπάθεια να παρασυρθούν οι αμυνόμενοι έξω από τους χώρους ευθύνης τους και να δημιουργηθεί σύγχυση ως προς την αλληλοκάλυψη τους.

Την πρώτη εισαγωγική πάσα την υποδέχεται στην περιφέρεια ένας από τους ψηλούς παίκτες.

Στη συνέχεια γίνεται μία αλλαγή θέσεων των περιφερειακών στη μεριά της μπάλας, που αποσκοπεί να παρασύρει τους πλάγιους αμυντικούς, να δημιουργήσει χώρο για κίνηση του δεύτερου ψηλού.

Η τελευταία ομαδική προσπάθεια δημιουργεί υπερφόρτωση στην άλλη πλευρά της επίθεσης.

Γενικές αρχές Επίθεσης εναντίον ζώνης

1. Η άμυνα ζώνης είναι ευάλωτη στην ανάπτυξη του αιφνιδιασμού. Είναι αναγκαίο, λοιπόν, οι επιθετικοί να προσπαθούν πριν από οποιοδήποτε σύστημα να έχουν σαν στόχο την ολοκλήρωση της επίθεσης με πρωτεύοντα ή δευτερεύοντα αιφνιδιασμό.

2. Η κυκλοφορία της μπάλας να είναι πολύ γρήγορη και κανείς από τους επιθετικούς να μην κρατάει την μπάλα πολύ γιατί έτσι δίνει την ευκαιρία στους αντιπάλους να οργανωθούν και να καλύψουν τα κενά της άμυνας τους.

3. Να χρησιμοποιείται όλο το πλάτος του γηπέδου με πάσες από την δυνατή πλευρά προς το κέντρο και αμέσως στην αδύνατη ώστε να αναγκάζεται η άμυνα να καλύπτει μεγαλύτερο χώρο και να δημιουργούνται κενά στην διάταξή της .

4. Η επίθεση να ακολουθεί τέτοιο σύστημα ώστε να δημιουργεί υπεροπλία στην μία ή στην άλλη πλευρά της άμυνας ώστε να μην είναι δυνατό να καλύπτονται όλες οι θέσεις από την διάταξη της ζώνης.

5. Οι επιλογές των επιθετικών να εναλλάσσονται μεταξύ διεισδύσεων, μακρινών σουτ και τροφοδότηση των ψηλών που κινούνται κοντά στο καλάθι, ώστε η άμυνα να προβληματίζεται από την ποικιλία των επιθετικών ενεργειών.

6. Οι επιθετικοί να τοποθετούνται στα κενά της διάταξη ζώνης ώστε να κυκλοφορούν την μπάλα πιο εύκολα και να αλλάζουν την αμυντική τακτική των αντιπάλων.

7. Γενικά η επίθεση εναντίον άμυνας ζώνης χρειάζεται υπομονή, αποφυγή λανθασμένων μεταβιβάσεων (συνήθως οι διαγώνιες και μακρινές πάσες), διεκδίκηση του επιθετικού rebound και ποικιλία επιθετικών ενεργειών.