Εκπαίδευση παιδιών και νέων στον αθλητισμό.

           Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΕ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ

Πάρα πολλά παιδιά, σε όλα τα επίπεδα των ηλικιών, από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού σχολείου έως και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, συμμετέχουν καθημερινά σε αθλητικές δραστηριότητες.

Αυτές οι δραστηριότητες γίνονται με την ευθύνη των συλλόγων και των προπονητών που αναλαμβάνουν το έργο της διδασκαλίας σε κάθε άθλημα.

Σχετικά πρόσφατα (2017) πραγματοποιήθηκε μία ευρωπαϊκή έρευνα για την καινοτομία στην αθλητική εκπαίδευση και το προφίλ των προπονητών στα τμήματα διδασκαλίας των μικρών ηλικιών.

Η έρευνα αυτή που έγινε στο πλαίσιο του ERASMUS + με τον τίτλο: Innovative Education & Training for a Specialist Children & Youth Coaching Workforce, ανέδειξε, ότι στις ευρωπαϊκές χώρες, ένα σημαντικά μεγάλο ποσοστό των προπονητών δεν έχουν πιστοποίηση της προπονητικής τους παρουσίας, ή έχουν μία ελάχιστη κρατική πιστοποίηση για κάποιο άθλημα, η οποία δεν ανταποκρίνεται για το έργο της προπόνησης μικρών ηλικιών.

Η ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

Η έρευνα αυτή ολοκληρώθηκε με την εισήγηση συγκεκριμένων ενεργειών, με στόχο την ανάπτυξη της αθλητικής εκπαίδευσης των παιδιών δίνοντας έμφαση:

• Στην ψυχαγωγία των σπορ ως μέρος της υγείας των μελλοντικών ενηλίκων πολιτών της Ευρώπης.

• Την επιστημονική προσέγγιση της βιολογικής ανάπτυξης των παιδιών.

• Την παρουσίαση του προγραμματισμού για ευρεία πρόσβαση σε αθλητικά προγράμματα ιδανικά για παιδιά.

• Τη δημιουργία του ιδανικού πλαισίου αθλητικής εκπαίδευσης, αθλητικού παιχνιδιού και αθλητικού συναγωνισμού.

Κατέληξε η ερευνητική προσπάθεια στην καταγραφή 10 κανόνων οι οποίοι πρέπει να διέπουν την αθλητική εκπαίδευση των νεαρών ηλικιών.

Η ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ 10 ΚΑΝΟΝΩΝ

Σκοπός των κανόνων αυτών είναι η διασφάλιση της αθλητικής διδασκαλίας των παιδιών, από ανθρώπους που είναι εκπαιδευμένοι για να παρέχουν θετικές εμπειρίες στις παιδικές ηλικίες που προπονούν.

Οι Δέκα Κανόνες για τον προπονητή αναπτυξιακών ηλικιών:

1. 1. Να εστιάζει στις ανάγκες της παιδικής ηλικίας.

   2. Να προσεγγίζει κάθε εκπαιδευτική ανάγκη πολύπλευρα.

   3. Να λειτουργεί χωρίς αποκλεισμούς.

   4. Να δημιουργεί ψυχαγωγικό, δημιουργικό και ασφαλή περιβάλλον προπόνησης.

   5. Να θέτει ως προτεραιότητα την αγάπη των παιδιών για το άθλημα και τον αθλητικό τρόπο ζωής.

   6. Να αναπτύσσει τη γνώση των βασικών δεξιοτήτων του αθλήματος και την εκτελεστική ικανότητα των παιδιών.

   7. Να κατευθύνει τους γονείς σε θετική εποικοδομητική παρουσία τους δίπλα στο παιδί τους.

   8. Να σχεδιάζει προγράμματα διδασκαλίας και δομημένες προπονήσεις.

   9. Να γνωρίζει τις προπονητικές αρχές και μεθόδους που ενισχύουν τη διδασκαλία.

   10. Να χρησιμοποιεί τον ανταγωνισμό με υγιή αναπτυξιακό τρόπο.

ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ

Μέσα από την εφαρμογή των παραπάνω κανόνων καθορίστηκε το πλαίσιο των 6 βασικών λειτουργιών, που αντιπροσωπεύουν την καθημερινή εργασία του προπονητή αναπτυξιακών ηλικιών:

1. Ο προπονητής ορίζει τους στόχους και τον προγραμματισμό για την επίτευξη τους, με γνώση για τις ανάγκες και το στάδιο ανάπτυξης κάθε ηλικίας.

2. Ο προπονητής φροντίζει το εργασιακό περιβάλλον του, ώστε να παρέχει στα συμμετέχοντα παιδιά τις προϋποθέσεις ασφαλής συμμετοχής. Τα υλικά της προπόνησης να είναι τα πλέον κατάλληλα για το ηλιακό επίπεδο στα οποία απευθύνεται.

3. Ο προπονητής δημιουργεί ιδανικές σχέσεις μεταξύ των παιδιών. Η φιλία η συνεργασία, ο σεβασμός αναπτύσσεται και από εκείνον προς τα παιδιά και εκείνων μεταξύ τους. Επιδιώκει τη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων σε αυτό το πλαίσιο συμπεριφοράς.

4. Εφαρμόζει κατάλληλες παιδαγωγικές μεθόδους που αυξάνουν τα οφέλη της συμμετοχής των παιδιών τόσο στις προπονήσεις όσο και στους αγώνες με άλλα παιδιά. Για να υπάρχει βελτίωση τόσο σε ατομικό όσο και σε ομαδικό επίπεδο.

5. Παίρνει τις ιδανικές αποφάσεις σε ζητήματα που σχετίζονται με την διδασκαλία των παιδιών εντός και εκτός αγωνιστικών χώρων.

6. Υποστηρίζει με κάθε δυνατό τρόπο τη δική συνεχή βελτίωση και ανάπτυξη. Συμμετέχει σε σεμινάρια, αναζητά μεθόδους που θα παρέχουν ακόμη καλύτερες ευκαιρίες διδασκαλίας των παιδιών και των υπολοίπων προπονητών που συνεργάζεται.

Η ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ

Στην πορεία της προπονητικής διαδικασίας κάθε νεαρός προπονητής βελτιώνει συνεχώς τη φιλοσοφία του. Έχει ανοικτό μυαλό για να αντιλαμβάνεται μέσα από την καθημερινή εμπειρία, τι είναι πιο αποτελεσματικό και τι όχι στην πρακτική της προπόνησης.

Συζητά με άλλους προπονητές, αλληλοεπιδρά με αυτούς, για τη βελτίωση των πρακτικών της προπόνησης.

Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι οι προπονητές που δεν έχουν τα εφόδια που αναλύθηκαν, αδυνατούν να κατανοήσουν σημαντικές παραμέτρους της ανάπτυξης των αθλητών τους όπως:

1. Η σχετική βιολογική ηλικία.

2. Η αναπτυξιακή ηλικία.

3. Η ηλικία του σκελετού.

Υπάρχουν παιδιά που αναπτύσσονται νωρίτερα, άλλα αναπτύσσονται πιο φυσιολογικά και άλλα που καθυστερούν στην εξέλιξη τους.

Παίρνοντας την καλύτερη πληροφόρηση και γνώση, οι προπονητές καταφέρνουν σε μεγάλο βαθμό, να προσαρμόσουν τη διδασκαλία τους στις αναπτυξιακές ανάγκες κάθε παιδιού.

   ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗ

Σημαντικός περιοριστικός παράγοντας για την επιτυχία της διδασκαλίας, αποτελεί το γεγονός ότι είναι δύσκολο ο ίδιος ο προπονητής μικρών ηλικιών να έχει ακριβή αντίληψη του τύπου, του είδους, και της ποιότητας της διδασκαλίας που παρέχει στους αθλητές του!

Πολύ περισσότερο είναι δύσκολο να δει την επίδραση που έχει ο ίδιος στους νεαρούς αθλητές,  τόσο σε ψυχολογικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο απόδοσης.

Η λήψη ανατροφοδότησης σχετικά με τις δικές του συμπεριφορές μέσα στο γήπεδο από τους ίδιους τους αθλητές ή τους συνεργάτες, θα μπορούσε να αποτελέσει πολύτιμη πηγή πληροφοριών.

Επίσης η αξιολόγηση της προπονητικής συμπεριφοράς από τους ίδιους τους προπονητές (π.χ. Με βιντεοσκόπηση και την ανάλυση μιας προπόνησής τους) θα μπορούσε να αποδειχθεί μια ιδιαίτερα ωφέλιμη για την βελτίωση της αποτελεσματικότητας τους ως προπονητές αναπτυξιακών ηλικιών.

Προφανώς ο σκοπός όλων των προπονητών είναι να δημιουργήσουν καλύτερους αθλητές, αλλά για να το καταφέρουν θα πρέπει να έχουν επίγνωση των κανόνων που αναφέρονται παραπάνω και της επίδρασης που έχουν οι συμπεριφορές τους πάνω στους νεαρούς αθλητές.

Οι έρευνες έχουν δείξει πως στα ομαδικά αθλήματα, οι νεαροί αθλητές προτιμούν να παίζουν για προπονητές οι οποίοι δίνουν συχνά οδηγίες σχετικά με την εκτέλεση των ασκήσεων, διορθώσουν τα λάθη τους και ταυτόχρονα ενθαρρύνουν τις προσπάθειές τους.

Επίσης, τα παιδιά στις ηλικίες από 8 έως 17 ετών προτιμούν να συμμετέχουν σε μια ομάδα στην οποία παίζουν και χάνουν, παρά να είναι στον πάγκο μιας ομάδας που νικάει!

Κλείνουμε με μία ευχή για επάνοδο στους προπονητικούς χώρους μετά το lockdown σοφότεροι και υγιέστεροι!

Ιωάννης Τσουμπρής

Καθηγητής Φυσικής Αγωγής