ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΧΟΡΟΣ
Ο χορός είναι ο παλαιότερος τρόπος έκφρασης των συναισθημάτων του ανθρώπου και θεωρείται, ότι είναι η πρώτη μορφή τέχνης, που εμφανίστηκε πάνω στον πλανήτη μας.
Υπήρξε κύρια μορφή κοινωνικής έκφρασης και θρησκευτικής λατρείας και ήταν τόσο σημαντικός ο χορός στη ζωή του πρωτόγονου ανθρώπου, ώστε κατέληξε να είναι το πρωταρχικό μέσο κοινωνικής ταυτότητας.
Οι λαϊκοί μας χοροί και το δημοτικό τραγούδι αντιπροσωπεύουν τη συνέχιση της Ελλάδας, η οποία στην αρχαιότητα είχε συμπεριλάβει την διδασκαλία του χορού μέσα στο εκπαιδευτικό της σύστημα.
Για αυτό λοιπόν πρέπει να διατηρήσουμε και να βοηθήσουμε στην διάδοση των παραδοσιακών μας χορών, να μην κόψουμε τους δεσμούς με τις ρίζες μας, αλλά και να γνωρίσουμε καλύτερα την προέλευση, την καταγωγή μας, τα χαρακτηριστικά της φυλής μας.
Ο ΧΟΡΟΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Κανένας λαός δεν έδωσε μεγαλύτερη αξία στο χορό όσο οι αρχαίοι Έλληνες. Η λέξη χορός για τον Έλληνα έχει πολύ πλατιά έννοια. Τη χρησιμοποιούσαν για να δηλώσουν διαφόρων ειδών ρυθμικές κινήσεις, όπως των ποδιών, των χεριών, του κεφαλιού, των ματιών και γενικά του σώματος. Ο Έλληνας μπορούσε να χορέψει χωρίς να κουνήσει τα πόδια του. Επίσης με τη λέξη αυτή μπορούσαν να περιγράψουν το βάδισμα, τα άλματα, τις περιστροφικές κινήσεις στον αέρα, ακροβατικές κινήσεις κ. ά.
Στο μυαλό του αρχαίου Έλληνα, ο χορός δεν ήταν αυτοτελής τέχνη, αλλά συνδυαζόταν απαραίτητα με τη μουσική και την ποίηση. Αυτά τα τρία αποτελούσαν όψεις του ιδίου πράγματος, της τέχνης που ονόμαζαν “μουσική”, της τέχνης των Μουσών. Στην πλατύτερη της έννοια η λέξη αυτή σήμαινε τη παιδεία του νου και ακόμη περισσότερο αυτή καθαυτή την ουσία του πολιτισμού.
Οι Έλληνες σαν λαός με έντονη πνευματική περιέργεια, ασχολήθηκαν ιδιαίτερα με τη τέχνη του χορού και προβληματίστηκαν για την προέλευση του, την οποία θεώρησαν σαν θεϊκή έμπνευση.
Σύμφωνα με τη μυθολογία η γέννηση του χορού αποδίδεται στη Ρέα, γυναίκα του Κρόνου, η οποία δίδαξε την τέχνη του χορού στους Κουρήτες, γιους της Γης, οι. οποίοι κατοικούσαν στην Κρήτη και στους Κορύβαντες που κατοικούσαν στη Φρυγία της Μ. Ασίας.
Σύμφωνα με το μύθο τον Κρόνο θα τον σκότωνε ο γιος του για να πάρει τη θέση του, γι αυτό ο Κρόνος έτρωγε τα νεογέννητα. Η Ρέα όταν ήταν έγκυος στο Δία, έφυγε και πήγε στην Κρήτη, όπου τον γέννησε και έδωσε στο Κρόνο να καταπιεί μία πέτρα τυλιγμένη μέσα σε φασκιές και ανέθεσε την φροντίδα του βρέφους στους Κουρήτες, οι οποίοι για να σκεπάσουν Τα κλάματά του, χόρευαν έναν ζωηρό, πηδηχτό χορό ,με πολύ θόρυβο, χτυπώντας τα σπαθιά και τις ασπίδες και βγάζοντας δυνατές κραυγές. Αργότερα όταν ο Δίας σκότωσε τον Κρόνο και πήρε τη θέση του οι Κουρήτες έγιναν ιερείς του και συνέχισαν αυτοί και οι απόγονοί τους, για πολλούς αιώνες να κάνουν χορεύουν λατρευτικές τελετές.
Ένας συγγραφέας αποδίδει στη Μούσα Πολυμνία την εφεύρεση τον χορού και ότι την χάρη πάνω στην τέχνη αυτή την είχε η Μούσα Τερψιχόρη, που το όνομά της σημαίνει “χαρά στο χορό “.
Επίσης οι Έλληνες παρακολουθώντας τις ρυθμικές κινήσεις των πλανητών και των άστρων, πίστευαν ότι, εκτελούσαν έναν κοσμικό χορό. Η Ουρανία προστάτιδα της αστρονομίας ήταν συγχρόνως από τις Μούσες προστάτιδα του χορού.
Ο Πλάτωνας έλεγε ότι ο χορός πηγάζει από την φυσική επιθυμία όλων των πλασμάτων να εκφράσουν την συγκίνηση και ιδιαίτερα χαρά με την κίνηση του σώματος και έκανε έναν συσχετισμό ανάμεσα στις λέξεις χορός και χαρά. Όμως συνεχίζει η αίσθηση του ρυθμού και της αρμονίας είναι δώρο των Θεών, Κυρίως του Απόλλωνα και του Διόνυσου και αυτό είναι που ξεχωρίζει το χορό από την ενστικτώδη κίνηση.
Ο χορός ήταν αναπόσπαστο μέρος της ζωής των Ελλήνων και χόρευαν πρόθυμα, κάτω από κάθε είδους συνθήκες και έχαιρε πολύ μεγάλης εκτίμησης την εποχή εκείνη.
Στους Νόμους ο Πλάτωνας λέει ότι ο χορός ταυτίζεται με την εκπαίδευση και ότι ο ακαλλιέργητος άνθρωπος είναι αχόρευτος ενώ ο μορφωμένος είναι ο προικισμένος με το χορό. Συνεχίζοντας λέει ότι υπάρχουν δύο ειδών χοροί, οι ευγενικοί και οι ποταποί και ότι θα εκπαίδευε όλα τα παιδιά από πολύ μικρά στην τέχνη του ευγενικού χορού, οι οποίοι προσφέρουν όχι μόνο υγεία, ευκαμψία και σωματική ομορφιά, αλλά και καλοσύνη της ψυχής και διανοητικής ισορροπίας.
Ο Σωκράτης εκτιμούσε πολύ το χορό και ομολογούσε ότι χόρευε μόνος του την αυγή και ότι επιθυμούσε να αποκτήσει μεγαλύτερη ευκινησία και επιδεξιότητα, στη γεμάτη χάρη αυτή τέχνη. Συμβούλευε να διδάσκεται ευρύτερα, για την υγεία, για την πλήρη και αρμονική ανάπτυξη του σώματος, για ομορφιά, για αδυνάτισμα, για να προσφέρει χαρά στον εαυτό τους και στους άλλους, για να μπορούν να απολαύσουν ένα καλό ύπνο.
Ο φιλόσοφος Αριστοτέλης ασχολήθηκε με τη θέση του χορού στην εκπαίδευση. Τον υποστήριζε σαν πηγή διανοητικής και αισθητικής ικανοποίησης του υψηλότερου επιπέδου. Έλεγε ότι υπάρχουν ρεαλιστικοί, ιδεαλιστικοί και χονδροειδείς χοροί. Φυσικά υποστήριζε τον ιδεαλιστικό χορό λέγοντας, ότι η μουσική και ο χορός αυτής της κατηγορίας μπορούν να βοηθήσουν το μαθητή από απρεπείς συγκινήσεις και μπορούν να προετοιμάσουν το μελλοντικό πολίτη για μια αληθινά αξιοπρεπή διασκέδαση, τις ώρες της ξεκούρασης.
Ο ΧΟΡΟΣ ΣΤΗΝ ΖΩΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Είναι στιγμές στη ζωή που θαρρείς ότι τα λόγια δεν αρκούν για να δώσουν αυτό που ζεις. Τότε η κίνηση γίνεται η τέλεια έκφραση των συναισθημάτων. Είναι Το ξέσπασμα και. η εκτόνωση μαζί.
Την κίνηση, τόσο πολύπλευρη και απλόχερη τη συναντούμε μέσα στο χορό. Το χορό που τον συναντούμε μέσα στις πιο σημαντικές στιγμές της ανθρώπινης ζωής, από τη γέννηση ως το θάνατο.
Ο Ζαρατούστρα στο ομώνυμο βιβλίο του Νίτσε λέει.: “πόσο χαμένη πήγε η μέρα που δεν χορέψαμε ούτε μια φορά”. Μέσα στη φράση αυτή συγκεντρώνεται, όλη η σημασία που έχει ο χορός για τον άνθρωπο. Φανερώνεται όλο το δέσιμο που υπάρχει μέσα στο χορό και στη ζωή. Ο χορός είναι η μαγεία, το χρώμα που αποκτά η κάθε μέρα της ζωής του ανθρώπου.
Το μεγαλείο και το δέσιμο του χορού με τη ζωή και τον άνθρωπο αποδίδει ο Νίκος Καζαντζάκης, όταν μέσα από την αφήγηση του Αλέξη Ζορμπά γράφει…
“ Ένας δαίμονας είναι μέσα μου και φωνάζει, και κάνω ότι μου πει, κάθε που πάω να πλαντάξω, μου φώναζε χόρεψε και χορεύω. Ξεπλαντάζω. Μια φορά που πέθανε το παιδί μου ο Δημητράκης μου, στη Χαλκιδική, έτσι σηκώθηκα πάλι και χόρεψα. Οι συγγενείς και οι φίλοι. που θωρούσαν να χορεύω μπροστά στο λείψανο, χύθηκαν να με πιάσουν” Τρελάθηκε ο Ζορμπάς, φώναξαν, τρελάθηκε ο Ζορμπάς”. Μα εγώ τη στιγμή εκείνη αν δεν χόρευα, θα τρελαινόμουν από τον πόνο”.
Αυτή η αφήγηση δείχνει από μόνη της πόσο έντονη είναι η σχέση του ανθρώπου με το χορό, η σχέση της ζωής και του θανάτου με το χορό, της χαράς και. της λύπης με το χορό. Το χορό που είναι ο καλύτερος εκφραστής των συναισθημάτων του ανθρώπου. Τα καλύτερα λόγια τοποθετημένα στο στόμα του κάθε κορμιού.
itsports.gr
