Η συνδυασμένη άμυνα στην καλαθοσφαίριση, μπορεί να έχει τις παρακάτω βασικές μορφές:

• 1 man to man & 4 ζώνη. Ένας πολύ καλός αντίπαλος έχει προσωπικό μαρκάρισμα και οι υπόλοιποι συμπαίκτες τοποθετούν έναν σχηματισμό ζώνης, που ταιριάζει στο προφίλ της ομάδας και στις ικανότητες των υπολοίπων αντιπάλων παικτών.

• 2 man to man & 3 ζώνη. Δύο πολύ καλοί αντίπαλοι έχουν προσωπικό μαρκάρισμα και οι υπόλοιποι τρεις αμυντικοί τοποθετούν έναν σχηματισμό ζώνης, που ταιριάζει στο προφίλ της ομάδας και στις ικανότητες των υπολοίπων αντιπάλων παικτών.

Άλλες λιγότερο συνηθισμένες μορφές συνδυασμένης άμυνας είναι:

• 3 man to man & 2 ζώνη. Τρεις αντίπαλοι που είναι πολλοί καλοί στο περιφερειακό παιχνίδι μαρκάρονται man to man και οι δύο συμπαίκτες εστιάζουν την προσοχή τους στην αμυντική αλληλοκάλυψη των συμπαικτών τους, μέσα στο ζωγραφιστό (παράλληλη ή κάθετη διάταξη, low eye, high eye, ανάλογα με το προφίλ των παικτών).

• 4 man to man & 1 ζώνη. Ένας πολύ καλός ψηλός υποστηρίζει την αμυντική προσπάθεια των περιφερειακών συμπαικτών. Οι περιφερειακοί παίζουν άμυνα «close in», οδηγώντας επιλεγμένες επιθετικές τακτικές με χρήση ντρίπλας πάνω στον ψηλό παίκτη, τον οποίο καλύπτουν με εξαιρετικές αμυντικές περιστροφές.

Η διάσπαση μίας τέτοιας αμυντικής τακτικής, άλλοτε με screens και άλλοτε με κινήσεις των παικτών στα αδύνατα σημεία της ζώνης, οριοθετούν τις προσπάθειες για την επίτευξη καλαθιού. Οι προπονητές συνήθως επιλέγουν ότι θα τους βοηθήσει για να μην αχρηστευθούν τα επιλεγμένα screens και να είναι αναποτελεσματική η αμυντική βοήθεια των παικτών της ζώνης.

Επιλέγουν λοιπόν ανάμεσα από τις εξής περιπτώσεις:

1. Εκμετάλλευση του καλού ή των καλών παικτών που μαρκάρονται ατομικά.

2. Επιθετικές επιλογές χωρίς τον καλό ή τους καλούς παίκτες.

3. Επίθεση με όλους τους παίκτες.

4. Επίθεση με μία τακτική που οι παίκτες ξέρουν να χρησιμοποιούν καλά , εναντίον άμυνας ζώνης.

Ας δούμε πιο αναλυτικά.

Στην πρώτη περίπτωση προσπαθεί ο προπονητής να απελευθερώσει τον πολύ καλό παίκτη του. Με την χρήση διαδοχικών screens προσπαθεί να του φέρει την μπάλα στα χέρια έτσι ώστε η μπασκετικές ικανότητες του παίκτη αυτού, είτε σε σκοράρισμα είτε σε εκμετάλλευση των συμπαικτών να αξιοποιηθούν άμεσα.

Αυτή η περίπτωση είναι πιθανό να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά από αμυντική αλληλοκάλυψη αλλά και να κουράσει σωματικά και ψυχολογικά τον παίκτη ή τους παίκτες που μαρκάρονται ατομικά.

Στην δεύτερη περίπτωση, οι συμπαίκτες αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και ο προπονητής παίζει 4 εναντίον 4 ή 3 εναντίον 3 στον διαθέσιμο επιθετικό χώρο γύρω από το καλάθι.

Στην τρίτη περίπτωση ο προπονητής προσπαθεί να έχει πιο αποτελεσματική τακτική με screens στους παίκτες που μαρκάρονται ατομικά και παράλληλα οι υπόλοιποι συμπαίκτες να έχουν τις δικές τους επιλογές. Αυτή η περίπτωση είναι και η πιο δύσκολη και απαιτεί προετοιμασία από την αρχή της περιόδου.

Στην τέταρτη περίπτωση ο προπονητής επιλέγει μία επίθεση εναντίον ζώνης, προσπαθώντας να αποφύγει την σύγχυση των παικτών του απέναντι στην συνδυασμένη άμυνα. Ενδεχομένως, μία από τις επιθέσεις εναντίον man to man να έχει αναπάντεχο αποτέλεσμα. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει η ομάδα να διατηρήσει τον ρυθμό της.

Όλα πάντως είναι λειτουργικά σε σχέση με την ποιότητα των παικτών. Με την εγκεφαλική τους λειτουργία, η οποία τους επιτρέπει να «διαβάζουν» το παιχνίδι και να αυτοσχεδιάζουν αποτελεσματικά μέσα από τις επιθετικές τακτικές του προπονητή τους.

Γιάννης Τσουμπρής

Μάρτιος 2016